Toplu Sözleşmede Mahalli İdareler Personelini İlgilendiren Hükümler
2022 ve 2023 yıllarını kapsayan kamu personelinin mali ve sosyal haklarına ilişkin 6. Dönem Toplu Sözleşme 25 Ağustos 2021 tarihli ve 31579 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.
Toplu Sözleşme ile; 2022 yılının ilk altı ayı için % 5, ikinci altı ayı için % 7, 2023 yılının ilk altı ayı için % 8, ikinci altı ayı için ise % 6 oranında maaş zammı yapılmış, gerçekleşmesi halinde öngörülen zamların üzerine enflasyon farkının da verilmesi kararlaştırılmıştır. Sendika üyesi kamu personeline 3 ayda bir ödenen toplu sözleşme ikramiyesi 135 TL’den 400 TL’ye çıkarılmıştır. Ayrıca, sözleşmeli personelin kadroya geçirilmesi ile 3600 ek gösterge düzenlemesinin 2022 yılı içinde tamamlanması mutabakat altına alınan önemli konular arasında yer almaktadır.
6. Dönem Toplu Sözleşme ile mahalli idarelere yönelik bazı yeni düzenlemeler yapılmıştır. Çalışma Uzmanı Serdar UĞURLU, hem yapılan yeni düzenlemeleri değerlendirdi, hem de 5. Dönem Sözleşme ile bir karşılaştırmasını, Mevzuat Takip Sistemi için yaptı.
6. Dönem Toplu Sözleşmenin 4. Bölümünde “Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme” hükümleri yer almakta olup, mahalli idareler personelinin mali ve sosyal haklarını ilgilendiren, 5 tanesi yeni olmak üzere toplam 18 maddede Kamu İşveren Heyeti ile yetkili sendika arasında mutabakata varılmıştır.
Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşmenin en önemli maddesi şüphesiz sosyal denge tazminatı oranının %100’den %120’ye çıkarıldığı 1 inci madde olmuştur. Söz konusu tazminatta yaklaşık brüt 360 TL’lik bir artış gerçekleştirilmiştir. 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun “Mahalli idarelerde sözleşme imzalanması” başlıklı 32 nci maddesinin birinci fıkrasında; “27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ayiçerisinde sözleşme yapılabilir. Bu sözleşme bu Kanunun uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılmaz ve bu kapsamda Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulamaz.” hükmü yer almakta olup, Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşmenin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında üç aylık sürenin “yedi ay” olarak uygulanması kararlaştırılmıştır. 32 nci maddenin ikinci fıkrası gereğince; sosyal denge tazminatının ödenmesine ilişkin sözleşme, toplu sözleşme dönemi ile sınırlı olarak uygulanacak ve sözleşme süresi hiçbir şekilde izleyen mahalli idareler genel seçimi tarihini geçemeyecektir.
32 nci maddenin üçüncü fıkrasında ise; “İlgili mahalli idarenin; vadesi geçmiş vergi, sosyal güvenlik primi ile Hazine Müsteşarlığına olan borç toplamının gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin yüzde onunu aşması, ödeme süresi geçtiği halde ödenmemiş aylık ve ücret borcu bulunması veya gerçekleşen en son yıla ilişkin toplam personel giderinin, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin belediyelerde yüzde otuzunu, il özel idaresinde yüzde yirmibeşini aşması hallerinde bu madde kapsamında sözleşme yapılamaz. Sözleşmenin yapılmasından sonra bu koşulların oluşması durumunda mevcut sözleşme kendiliğinden hükümsüz kalır.” hükmü yer almakta olup, Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşmenin 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında %30’luk oranın %35 olarak uygulanmasıkararlaştırılmıştır. Yani belediyeler, toplam personel giderlerinin, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin %35’ini geçmemesi halinde sosyal denge tazminatı ödenmesine ilişkin sözleşme imzalayabilecek, geçmesi halinde ise söz konusu tazminatın ödenmesi mümkün olmayacaktır.
Gerek sosyal denge tazminatı ödemesinde, gerek diğer mali ve sosyal hakların yerine getirilmesindeki önemli husus 4688 sayılı Kanunun 28 inci maddesi uyarınca toplu sözleşme hükümlerinin, sözleşmenin yapıldığı tarihi takip eden iki mali yıl için geçerli olmasıdır. Yani, 6. Dönem Toplu Sözleşme hükümlerinin geçerliliği 01/01/2022 ile 31/12/2023 tarihleri arasındadır.
01/01/2022 ile 31/12/2023 tarihleri arasında geçerli olacak 6. Dönem Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme hükümlerinin 5. Dönem Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı hükümleri ile karşılaştırıldığı ve hükümler arasındaki farklılıkların açıklandığı tabloya aşağıda yer verilmiştir.
