Hayvanları Korumada Kamu İdarelerinin Görev ve Sorumlulukları ile Mali Kaynaklar
Son günlerde sokak hayvanlarının insanlara yönelik saldırılarında artış ve özellikle çocuklarda ciddi yaralanmalar olması üzerine, detaylı bir yazı kaleme alan Avukat Gazi SERT, sokak hayvanları sorununun çözümüne yönelik olarak mevcut yasal düzenlemeler ile bu düzenlemeler kapsamında kamu idareleri, sivil toplum kuruluşları ve vatandaşlara yüklenilen görev ve sorumluluklar ile mali kaynaklar ve çözüm önerileri üzerinde değerlendirmelerde bulundu.
Değerlendirmenin ilgili bölümü şu şekildedir:
“Hayvanları Koruma Kanununda, hayvanların korunmasına yönelik olarak Tarım ve Orman Bakanlığı, İl Hayvanları Koruma Kurulu, Valilik ve Kaymakamlıklar, Belediyeler ve vatandaşların görev ve sorumluluklarına yer verilmiştir. Ancak, Kanunda sayılan görev ve sorumlulukların büyük bölümü belediyelere yüklenmiştir. Söz konusu Kanunun sistematiğinde, denetim ve idari yaptırım uygulama yetkisi merkezi idareye, hayvanları korumaya yönelik görev ve sorumluluklar ise yerel yönetimlere özellikle belediyelere bırakılmıştır.
Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan büyükşehir ilçe belediyeleri ile diğer belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kuracaklardır. Belediyeler ayrıca ev hayvanları ile sahipsiz hayvanların kayıt altına alınması ile ilgili işlemleri yapmakla da yükümlüdürler. Söz konusu Kanuna 2021 yılında eklenen geçici 4’üncü madde gereğince, büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yetmiş beş bini aşan belediyeler 31/12/2022, diğer belediyeler ise 31/12/2024 tarihine kadar hayvan bakımevleri kuracaklardır.
Belediyelerin bu görevleri yerine getirilebilmesi için ek mali kaynağa ihtiyaçları vardır. Her ne kadar söz konusu Kanunda 2021 yılında yapılan değişiklikle, Belediyelerin üç yıl süreyle hayvan bakımevleri kurmak ve rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde beşi (büyükşehir belediyelerinde binde üç oranında) kaynak ayırmaları zorunluluğu getirilmiş olsa da, belediyelerin mevcut mali yapılarının bu oranlarda kaynak ayrılmasında yeterli olmayacağı ve nakdi karşılığı olmadan ayrılan ödeneklerin bütçede rakam olarak kalacağı aşikardır.
Diğer taraftan, Kanunda mali destek olarak; hayvanların korunması amacıyla bakımevleri ve hastaneler kurmak, buralarda bakım, rehabilitasyon, aşılama ve kısırlaştırma gibi faaliyetleri yürütmek için, başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik veya Tarım ve Orman Bakanlığınca uygun görülen miktarlarda mali destek sağlanacağı ve bu amaçla Bakanlık bütçesine gerekli ödenek konulacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu sorunun mali kaynak kısmının çözülebilmesi için, yukarıdaki desteklere ilave olarak Kanunda öngörülen idari para cezalarının belli bir oranının, belediyelere hayvanları koruma kapsamında kullanılması şartıyla aktarılması yönünde düzenleme yapılması faydalı olacaktır. Aksi halde, belediyelerin bu yükün altından kalkmaları mümkün olmayacaktır.”
