5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 19 uncu maddesinde yer alan belediye meclislerinin seçim sonuçlarının ilânını takip eden beşinci gün kendiliğinden toplanacağı yönündeki hüküm, Ramazan Bayramının 31 Mart 2024 tarihinde yapılan yerel seçimlerden sonrasına denk gelmesi nedeniyle bir çok kişinin tereddütüne yol açmıştır.
Yerel seçim süreçlerini, aday olacakların istifa sürecinden başlayarak seçimlerden sonra yapılacak işlemlere kadar değerlendirmeye ve mahalli idarecilerle paylaşmaya azami gayret gösterdik.
Karşılaştığımız soruların başında, kanun maddesinde bahsedilen 5. günün bayrama denk gelmesi halinde nasıl hareket edilmesi gerektiği yönündeki soru yer almıştır.
Bize geldiği kadar, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na da sorular gelmiş olacak ki, Bakanlık 4.4.2024 tarihinde bir genelge yayınlamak durumunda kalmıştır.
Genelge yayınlandıktan sonra, yazım dilinden dolayı olsa gerek tereddütlerin hala giderilmemiş olduğu tarafımıza aynı yöndeki sorulardan anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, bu sefer tartışma genelge ile neyin kastedildiği etrafında dönmeye başlamıştır.
Genelgeden, 5 inci günün bayrama denk gelmesi halinde toplanılmanın zorunlu olmadığı sonucunu çıkaranlar da olmuştur.
Esasında konu açıktır. Aşağıda verdiğimiz videomuzda da belirtilmiştir. Ancak, burada genelgeyi de referans alarak şu değerlendirmeyi yapabiliriz.
Genelgenin hüküm bölümünde yer alan 1 numaralı maddeye göre; belediye meclislerinin, ilçe seçim kurullarının seçilenleri gösteren tutanağı (seçim sonuçlarını) ilan ettiği tarihi takip eden beşinci gün belediye başkanlarının başkanlığında kendiliğinden toplanması ve ilk toplantılarını yapması gerekmektedir.
Yani, burada istisnaya yer verilmediğine göre, beşinci gün bayrama gelse de toplanılacaktır. Genelgenin bu maddesi, Kanuni düzenleme ile aynıdır ve nettir.
Aynı bölümün 4 numaralı maddesine göre de, ilk toplantı gününün hafta tatili veya idari izin (yani 8 ve 9 Nisan Pazartesi ve Salı) günlerine denk gelmesi durumunda toplantıların devam ettirilmesi gerekmektedir. Buradan anladığımız, beşinci gün bu güne denk gelirse toplanılacak ve ara verilmeden devam edilecektir.
Yine aynı maddede, Ramazan Bayramının süresi kapsamındaki 9 Nisan 2024 Salı günü saat 13.00’dan 12 Nisan 2024 Cuma gününe (bugün dâhil) kadar olan süre zarfında yapılması gereken ilk toplantılarda çalışmalara ara verilerek ilk toplantının 13 Nisan 2024 Cumartesi günü itibarıyla olağan akışında ve gündeminde devam ettirilmesinden bahsedilmektedir.
Kafaları karıştıran bölümde burası olmuştur. Cümledeki “ilk toplantılarda çalışmalara ara verilerek” ifadesini hiç toplanmamak olarak algılamak veya anlamak mümkün değildir. Bir toplantıya ara verilebilmesi için, o toplantının başlamış olması yani toplanılmış olması şarttır. Toplanmayan, başlamayan bir olgu için ara vermeden bahsetmek mümkün değildir.
Bu nedenle buradaki ifadeyi şu şekilde anlamak gerekmektedir. Hatta şöyle diyelim, uygulamayı hukuki zeminde yapabilmek için bu ifadeyi şöyle anlamak gerekmektedir. Beşinci günün bayrama denk gelmesi halinde toplantı yapılacak, yani başlatılacak, ancak tüm gündem maddelerinin görüşülerek zaman kaybedilmesi istenilmiyor ise toplantıya ara verilerek 13 Nisan 2024 Cumartesi toplanmak üzere toplantıya ara verilebilecektir.
Özetle diyebiliriz ki, genelgede ara vermekten bahsederken, doğrudan olmasa bile söz dolandırılarak toplanılıp ara verilmesinden bahsetmektedir.
Kanaatimce, bu durum gereksiz yere tartışma konusu yapılmış, belediyelerimizin toplanmamak için sanki çıkış arar gibi davranmaları ise anlamsız kalmıştır.
Belediye başkanları, belediye meclis üyeleri, kısaca belediyelerin özellikle siyasi kadroları kesintisiz bir şekilde vatandaşa hizmet etmek üzere seçilmiş kişilerdir. En azından böyle olması gerekir. Vatandaşın mahalli müşterek ihtiyaçları, tatile, bayrama, mesai gününe göre değişmez.
Meclis toplantısını fırsata çevirmek, bayramlaşmayla birlikte tüm halkı da meclis toplantısına davet ederek büyük bir bütünleşmeyi sağlamak, topyekün bir bayramlaşmayı ortaya koymak fırsatı varken, daha çiçeği burnunda belediye başkanı ve/veya meclis üyelerinin kanunun istisnaya yer vermeyen açık hükmüne rağmen böyle bir tartışmanın içerisinde kalmaları doğru olmamıştır.
Bu tartışmanın bir tarafında, toplantıda bulunması gereken belediye çalışanları ve toplantının sekreteryasını yapacak görevliler bulunuyorsa bunu da ayrıca değerlendirmek gerekmektedir.
Son söz olarak diyebiliriz ki, hukuki kurallar uyulmak, uygulanmak içindir, yoksa dolanarak çiğnenmek için değil. Kanun öyle diyorsa, öyledir!
Son not olarak bilinmesi gerekir ki, belediye meclisinin bayramda toplantı yapması bana ekstra bir haz ve mutluluk vermeyecektir. Tek kaygımız, hukuki kuralların olması gerektiği gibi uygulanmasını sağlamaktır.
Dikkat: Üç gün içerisinde başkanlık divanının oluşturul(a)maması, meclisin feshine ilişkin süreçlerin başlatılmasına neden olabilir!!!