‘1974 Kıbrıs Evi’ ile Pil Fabrikasını Antalya’nın Kullanımına Açıldı
Kepez Belediyesi, kullanımına tahsis edilen eski Antalya Pil Fabrikası yerleşkesini, 1974 Kıbrıs Evi Projesiyle halkın hizmetine sundu. Türkiye’nin milli davası Kıbrıs’ın milli mücadelesini, tarihini anlatan 1974 Kıbrıs Evi’nin açılışı da KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın katılımıyla gerçekleşti.
Kepez Belediye Başkanı ve Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı adayı Hakan Tütüncü, şehrin sanayi mirası olan Pamuklu Dokuma Fabrikası’ndan sonra MKE Antalya Pil Fabrikası (ANTPİL) yerleşkesini de Antalyalıların kullanımına açtı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Fabrikalar Mahallesi Namık Kemal Bulvarı’nda 132 dönüm arazi üzerine kurulu fabrika yerleşkesini, geçtiğimiz yıl Kepez Belediyesine tahsis etti.
Kepez Belediyesi de, Eski Pil Fabrikası’nın tescilini yaptığı yapılarını restore ederek, sosyal, kültürel ve sanatsal tesislere dönüştürüyor. İmar planında yeşil alan olan fabrika yerleşkesinin yeşil alanları ise Milet Bahçesi oluyor.
Pil Fabrikası’nın Kuruluş Amacına Müze
Fabrika yerleşkesinin kültür ve sanat adası olarak halkın kullanımına açılması kapsamında ilk olarak kütüphane ve müze projeleri gerçekleştirildi.
Antalya Pil Fabrikası, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ihtiyacı olan çeşitli pil ve bataryaları üretmek amacıyla kuruldu. Fabrikanın inşaatı 1972’de başladı. Fabrika, 1. Milliyetçi Cephe Hükümetinin Milli Selamet Partili (MSP) Sanayi ve Teknoloji Bakanı Abdülkerim Doğru tarafından Temmuz 1975’te törenle açıldı. Fabrika, 20 Temmuz 1974’teki Kıbrıs Barış Harekâtı sırasında Türk Silahlı Kuvvetlerinin pil ve batarya ihtiyacını karşıladı.
Cumhurbaşkanı Tatar Kıbrıs Türk Evinin Açılışında
Bu tarihi katkısından dolayı fabrika yerleşkesinde 1974 Kıbrıs Türk Evi kuruldu. Kıbrıs Türk Evi’nin açılışı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın katılımıyla yapıldı.
Cumhurbaşkanı Ensin Tatar törende yaptığı konuşmada, KKTC insanının kendisini her zaman Türkiye’nin bir parçası olarak gördüğünü belirterek şunları söyledi: “Merhum Başbakan Bülent Ecevit ile merhum Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan 1974’te Kıbrıs Barış Harekatı kararını alırken, Türk milletine güvendi. Türk milletine güvenilerek alınan bu zor karardan dolayı Türkiye’ye silah ambargosu geldi. O ambargolar, Türkiye’ye, milli savunma sanayisini geliştirme imkanı sundu. MKE Antalya Pil Fabrikası (ANTPİL)milli savunma sanayi düşüncesiyle açıldı. Müze temasıyla kurulan 1974 Kıbrıs Türk evi projesiyle verilen mesaj önemli. 1974 Kıbrıs Evimizin hayırlı olmasını diliyorum. Türkiye’mizin her bölgesinde Kıbrıs Türk Evlerinin olmasını isterim.”
Bu Müze Kıbrıs Davasının Anlatılması İçin Önemli
Daha sonra kürsüye gelen Antalya Valisi Hulusi Şahin de, Kıbrıs davasının çocuklara anlatılması gerektiğinin altını çizerek, şunları kaydetti: “Milli davaları, milli değerlerimizi çocuklarımıza aktarmamız lazım. Bu duyguyu aktarabilmemiz için de 1974 Kıbrıs Türk Evi gibi eserler lazım. Belediye Başkanımız Hakan Tütüncü DokumaPark’ta muhteşem işler yaptı. Eski Pil fabrikasında da muhteşem işler yapacağını ilk örneğini verdi. 1974 Kıbrıs Türk Evi, büyük davalarımızı anlatacağımız örnek bir anı evi olarak ortaya çıktı. Bu anı evine çocuklarımızı getirelim. Çocuklarımıza Kıbrıs davasını anlatalım. Kıbrıs, mavi vatanın kalesidir. Anadolu’nun güvenliği sabit bir uçak gemisi gibi KKTC’ye bağlıdır. Adayı kaybeden Anadolu’da rahat oturamaz. O nedenle Kıbrıs davası hepimiz milli davasıdır.”
Kıbrıs Ambargosu Sonucu Pil Fabrikası Kuruldu
Başkan Hakan Tütüncü de konuşmasında, 1974 Kıbrıs Barış Harekatı sırasında Türkiye’ye silah ambargosu konulduğunu anımsattı. Dönemin hükümetinin, bu ambargonun ardından Türk Silahlı Kuvvetleri’nin, pil ve batarya ihtiyacını yerli imkânlarla karşılanması amacıyla bir fabrika kurulmasına karar verdiğini belirten Tütüncü, Kıbrıs adasına yakınlığı nedeniyle bu fabrikanın Antalya’da kurulduğunu aktardı. Başkan Tütüncü, teknolojinin değişmesi ve ekonomik verimlilikten dolayı fabrikanın 1998’te kapatıldığını belirtti.
Pil Fabrikasına Dokuma Dokunuşu
İmar planlarında yeşil alan fabrika yerleşkesinin 132 dönümlük alanının, Milet Bahçesi olarak düzenleneceğini söyleyen Tütüncü, konuşmasının devamında şunları söyledi: “Fabrikanın tescilini yaptığımız bütün binalarını, kültür, sanat ve spor tesisi olarak yeniden işlevlendireceğiz. Pil fabrikası da şehrin akciğer deposu olacak. Binaların onarılmasını, o binalara yeni bir fonksiyon yüklenmesini yapıların mimari dokusuna ve hatıralarına sadık kalarak yapacağız. Bu yaklaşımımızı bu yerleşkeye komşu olan dönemin Başbakanı merhum Adnan Menderes’in temelini attığı eski Dokuma Fabrikası’nın dönüşümün de ortaya koyduk. İstedik ki, eski pil fabrikasının bütün binalarını, bütün yaşanmışlıklarıyla yeni bir işlev kazandıralım. Fabrika yerleşkesinin kent için adeta bir oksijen deposu olmasını istiyoruz.”
Milli Dava İçin Fabrikaya Kıbrıs Anı Evi
Tütüncü, pil fabrikası yerleşkesinin, bir endüstriyel miras olarak halka açılmasıyla ilgili çalışmaları geçtiğimiz yıl başlattıklarına işaret ederek, şunları kaydetti: “Bu kapsamda fabrika yerleşkesinde, bu fabrikanın var oluşuna vesile olan Kıbrıs Barış Harekatı’nı anlatan, Türk’ün milli davası Kıbrıs’ı işleyen, Kıbrıs ile anavatan arasında ilişkileri güçlendiren bir anı evinin yapılmasıyla ilgili çalışmayı geçtiğimiz yıl başlattık. Fabrikanın bir sosyal yapısını Kıbrıs anı evi olarak düzenlemeye karar verdik. Anı evi ile fabrikanın kuruluşuna işaret ettiğimiz gibi Türk’ün milli davasından biri olan Kıbrıs davamızı da en iyi şekilde gündemde tutmalı ve tarih içerisindeki o sıkıntıları en güzel şekliyle anlatmalıydık. Kıbrıs Anı Projesi için KKTC Başkonsolosluğu ile irtibata geçtik. Antalya Expo alanında oluşturulan KKTC Anı Evi, ziyaretçi olmadığından dolayı işlevini yitirmişti. Bu anı evini eski pil fabrikası yerleşkesine aldık. Bu anı evini müzecilik, teşhir ve tanzim mantığımızla da birleştirerek, geliştirdik.
Anı Eviyle Fabrika Halkın Hizmetine Açıldı
Bu anı evi ile eski pil fabrikası yerleşkesinin halka açalım istedik. Bugün Kıbrıs Türk Evini, 1974’ün bütün hatıralarıyla KKTC Cumhurbaşkanımızın yüksek teşrifleriyle açma aynı anda fabrika yerleşkesini halka kazandırma bahtiyarlığına eriştik. 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı kararını veren dönemin Başbakanı merhum Bülent Ecevit’i, Başbakan Yardımcısı merhum Pof. Dr Necmettin Erbakan’ı ve hükümetin bütün bakanlarını rahmet ve minnetle yad ediyorum. 1974’ün 20 Temmuzu’nda, Mehmetçiğin Beşparmak Dağlarında yazdığı destan en önemli milli destanlarımızdan birisidir.
Ecevit, Erbakan, Baykal ve Doğru İsimleri Fabrikada Yaşayacak
Bülent Ecevit’in ismi de fabrika yerleşkesinde yaşayacak. Fabrikanın bir binasını Bülent Ecevit adıyla edebiyat müzesi haline getiriyoruz. Fabrikanın yapımında emeği olan Erbakan’ın ismini de yerleşkede yaptığımız bir kütüphaneye yaşatıyoruz. Fabrikanın sosyal tesisini, güzel bir bilim ve teknoloji kütüphanesine dönüştürdük. Bu kütüphaneye de Prof. Dr Necmettin Erbakan’ın ismini verdik. Antalya’mızın evladı olan merhum Deniz Baykal, Kıbrıs Barış Harekatı gerçekleştiren hükümetin Enerji Bakanıydı. O harekatta onun da imzası olduğu için Baykal’ın hatırasını da pil fabrikası yerleşkesinde yaşatma kararı aldık. Fabrikanın açılışını 1975’te yapan Bilim ve Teknoloji Bakanı Abdülkerim Doğru’nun ismi de fabrikada yaşayacak. Dört büyüğümüzün ismiyle burada hangi noktaya bakarsak bakalım Türk’ün milli davası olan Kıbrıs davasını kalbimizde, gönlümüzde diri bir şekilde yaşayacağız. Gelecek kuşaklara da Kıbrıs davamızı en güzel şekilde anlatmış olacağız.”
Konuşmaların ardından protokol üyeleri kurdeleyi keserek, 1974 Kıbrıs Türk Evi’nin açılışı gerçekleştirdi.
Başkan Hakan Tütüncü’nün rehberliğinde Cumhurbaşkanı Tatar ve diğer davetliler Kıbrıs Türk Evini’ni gezdi.
Müzede Neler Var?
Müze temasıyla kurulan Kıbrıs Anı Evi’nin girişinde Kıbrıs Türk halkının özgürlük mücadelesinin lideri Dr Fazıl Küçük ile KKTC Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’ın büstleri yer alıyor. Müze önünde göndere Türkiye Cumhuriyeti ile KKTC’nin bayrakları da çekildi.
Müzede, Ada’daki Türk toplumunun haklarını ve güvenliğini teminat altına alan Kıbrıs Barış Harekâtı’nın önemi ve Türk toplumuna yapılan zulüm, baskı ve katliamlar döneminin fotoğrafları, belgeleri ve gazeteleriyle anlatılıyor
Anı evinde, Kıbrıs’ta Rumların gerçekleştirdiği ‘Kanlı Noel’ katliamına da dikkat çekiliyor.
