Balkan Harbi’ne Gidip de Dönmeyenleri Andılar!
Ortahisar Belediyesi, Balkan Harbi sırasında 87. Alay içinde yer alan Trabzon Gönüllüler Taburu’nu anmak için ‘Gidip de Dönmeyenler” isimli anma program düzenledi.
Karadeniz Yazarlar Birliği ile ortaklaşa düzenlenen program ‘Trabzon Gönüllüler Taburu’nun toplanma yeri olan Kalepark’da başladı.
Şehitlere saygı duruşu ve İstiklâl Marşı’nın okunmasıyla başlayan anma etkinliğine; Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanvekili Atilla Ataman, Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç, Karadeniz Yazarlar Birliği Başkanı Sebahattin Saruhan, Çankırı Karatay Üniversitesi Öğretim Görevlisi Kasım Bolat, Trabzon Garnizon Komutanı Albay Erdem Canbolat, Selahaddin Çebi, Bekir Sıtkı Tarım ile KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi öğrencileri, şehit aileleri dernekleri temsilcileriyle, STK temsilcileri ve vatandaşlar katıldı.
“Geri Dönemeyeceklerini Biliyorlardı”
Anma etkinliğinin açılış konuşmasını yapan Karadeniz Yazarlar Birliği Başkanı Sebahattin Saruhan, Trabzon Gönüllüler Taburu’nun Anadolu’nun diğer bölgelerinde oluşturulan birliklerden silah ve giyim ihtiyaçlarını kendileri karşılamaları ve bizzat Harbiye Nazırlığı’na telgraf çekerek başvuruda bulunmaları yönüyle ayrıldığını dile getirdi. Gönüllü Trabzonlular Taburu’nun adının duyurulmasının herkesin boynunun borcu olduğuna vurgu yapan Saruhan, “Bu alanda şehitlerimiz için toplanmak son derece saygın bir iş. Çünkü bundan 110 yıl önce 1912 yılında İstanbul tehlike altındaydı. Bulgarlar Çatalca’ya doğru işgal ede ede geliyor. Yurdun genelindeki seferberlik ilanından sonra Trabzon’da Trabzon Taburu oluşturuldu. Ülkemizin çok değişik noktalarında Erzurum’da Alanya’da gönüllü birlikler oluşturuluyor. Fakat Trabzon’dakinin fark şu… Hem resmi bir tabur oluşturuluyor askeriye nezdinde hem de aynı zamanda da halk gönüllü olarak, kendileri ısrarla dönemin Harbiye Nazırlığı’na telgraflar çekerek ‘biz oraya gitmek istiyoruz’, diyorlar. Halk kendi ihtiyaçlarını, elbiselerini kendi bütçelerinden karşılayarak, hatta kendi silahını karşılayarak birlik oluşturuyor. Arap Hafız Mehmet Efendi önderliğinde aynı zamanda da o zamanın alay komutanı Mehmet Ali Bey komutanlıktan istifa ederek İstanbul’a gidecek olan askerlerin başına geçiyor. Tam bulunduğumuz bölgede halk bu gönüllüleri oyun havası eşliğinde, eğlenceyle, keyifle yolcu ediyor. Gönüllüler buradan yürüyüşle limana ulaşarak buradaki Gülcemal gemisiyle İstanbul’a yola çıktılar. Ve şunu biliyorlardı. Hiçbirisi geri dönemeyecekti. Yani buradaki anlayış, buradaki felsefe, buradaki inanç o kadar güçlü ki, hayatından, sevdiğinden ayrılarak yola giriyorlar. Bütün bunları bizim bilmemiz lazımdı. O gün bu fedakârlığı yapanların, bugün öğrencilerimiz, neslimiz ve bizler tarafından bilinmesi bizim boynumuzun borcudur. Bu etkinlik, bu tür çalışmaları devam ettireceğimiz bir başlangıç oldu. Bu olayın ortaya çıkmasında en büyük pay sahiplerinden bir tanesi İlhan Hocamızdır. Yarın Çatalca Belediyesi oradaki şehitler için anma programı düzenleyecek. Alanya Belediyesi de kendi cephesinden bu olayı anacak.”
“Şehitlerimizin Ruhunu Sevindirmiş Oluruz”
Trabzon Gönüllüler Taburu’nun Çatalca Meydan Muharebesi’nde Bulgar ordusunun yenilerek Bulgarların barış görüşmelerine zorlanmasında en büyük pay sahibi olduğunu belirten tarihçi Kasım Bolat ise şöyle konuştu: “Bugün, Çatalca ya da 87. Alay dediğimizde aklımızda hiçbir şey canlanmıyor. Fakat bu iki isim son derece önemli. Sadece Trabzon için değil, Türkiye tarihi için önemli. 87. Alay dört taburdan oluşuyor. 1., 2., 3., ve 4. Tabur… Her taburun kendi bölükleri var. Ama 3. Taburun gönüllüler bölüğü tamamen Trabzonlulardan oluşuyor. Bu birlik 87. Alay Gülcemal Vapuru’na binerek 18 Ekim sabahı ayrılıyor ve deniz yoluyla İstanbul’a gidiyorlar. 87. Alay Türk Ordusunun savunma oluşturduğu Çatalca’ya kadar geliyor. Buraya konuşlanıyorlar. İleri Tabyaya yerleşiyorlar. Bulgar askerleri burayı aşacağı zaman Trabzon gönüllüler Taburu’na denk geliyor. 3. Taburun Komutanı Binbaşı Mehmet Ali Bey, Gönüllüler Taburu’nun komutanı ise, Arap Hafız Mehmet Efendidir. Bu iki kahraman Bulgar ilerlemesi sırasında şehit oluyorlar. Onların bu şekilde şehit olmasından sonra yapılan ileri harekât sonrasında Bulgar askerleri siperlerinden uzaklaştırılıyor. 18 Kasım gecesi Çatalca Meydan Muharebesi Türk Ordusu’nun zaferiyle kazanılıyor. Bu zaferden sonra barış görüşmelerine yanaşmayan Bulgarlar da barış yapmak zorunda kalıyor. Ve 3 Aralık Çatalca Müzakeresi imzalanıyor. Bizler gönüllüler taburunu anımsarsak ve bu anma programının devamını yapabilirsek bugün haritada dahi yerlerini gösteremeyeceğimiz şehitlerimizin ruhlarını sevindirmiş oluruz.”
Genç, Terör Saldırını Lanetledi
Anma programında konuşan Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç ise, sözlerine İstanbul İstiklâl caddesi’nde düzelenen terör saldırısın lanetleyerek başladı. Genç, terör saldırısıyla ilgili şunları aktardı: “Sözlerimin başında geçtiğimiz Pazar günü İstanbul İstiklâl Caddesi’nde gerçekleştirilen hain terör saldırısında hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yaralılara da acil şifa dileklerimi iletiyorum. Ve menfur terör eylemini gerçekleştirenleri hep beraber buradan bir kez daha kınıyoruz, lanetliyoruz. Bu terör eylemlerinin bizi asla yıldıramayacağını, birlik ve beraberliğimizin daha da güçlenmesine vesile olacağını da Trabzon’dan bütün dünyaya haykırmak istiyorum.”
“Trabzon, Şehitler ve Kahramanlar Diyarıdır”
Düşmanlara karşı Türkiye’yi koruma mücadelesinin bitmediğini bugün de devam ettiğine vurgu yapan Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanvekili Atilla Ataman ise, “Bizim neslin, yani 65’in üzerinde olan neslin dedeleri hep tek kalmıştır. Test edin bakın. Tek bir çocuk kalmış. Geriye kalanın tamamına yakını şehit. Kendi dedemde de biliyorum. Ya harp yolunda, ya da harpte şehit düşmüş. Mesele onunla kalmamış. Trabzon’da üst geçitlerde daha şehit adı verilecek yer kalmamıştı. Bütün üst geçitlerimizde şehit ismi var. Bundan birkaç gün önce İstanbul’da o melun saldırıyla birlikte verdiğimiz 6 şehit… Bu coğrafyada bu mücadele bitmedi ve bitmeyecek. Trabzon olarak bu memleket için bedel öderken hiç dönüp arkaya bakmayan bir coğrafyanın çocuklarıyız. Coğrafya kaderse, bu kaderin paydaşıyız ve kaderin kahraman evlatlarının yaşadığı bir memleketteyiz. Trabzon şehitler diyarı, kahramanlar diyarı ve çalışkan insanlar diyarı. Meseleyi burada bırakmamız lazım. Trabzon’un kıymetini, kadrini daha anlaşılabilir kılmak için, bu dışarıda yapılan Trabzon günlerini de bir revize etmek lazım. Burada da bunları anlatmalıyız. Bu kahramanlıkları bütün Trabzonluların bilmesi lazım.” ifadelerine yer verdi.
Yapılan konuşmalardan sonra katılımcılar; Trabzon Büyükşehir Belediyesi Mehter Takımı eşliğinde taburun yürüyüş yolunu takip ederek Trabzon Limanı’na ulaştı. Program şehitler anısına denize çelenk bırakılmasıyla son buldu. Bu sırada limanda bulunan petrol ve doğalgaz arama gemisi Barbaros Hayreddin Paşa da sirenlerini çalarak şehitleri selâmladı.
