Devlete Ek Bütçe Yapılıyor, Belediyelerin Kaynak İhtiyacı Karşılanacak mı?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen hafta başında TBMM Başkanlığı'na sunulan "2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülerek 24 Haziran 2022 tarihinde kabul edildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu günkü kabine toplantısı sonrası yaptığı basın açıklamasında, TBMM’de görüşülen ek bütçenin 217 milyar lirası personel ödemeleri, 154 milyar lirası sosyal güvenlik kuruma yapılacak transferler, 134 milyar lirası vatandaşlarımıza elektrik, doğalgaz giderleri, 105 milyar lirası stratejik yatırımların tamamlanabilmesi, 103 milyar lira mahalli idareler, 45 milyar lira dezavantajlı kesimlere yardımlar, 37 milyar lirası tarımsal destekler için kullanılacağını ifade etti.
Ek bütçe bu hafta görüşülüyor
28 Haziran Salı günü başlayacak Genel Kurulda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasını taşıyan 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi görüşülecek.
Teklif ile genel bütçe kapsamındaki idarelerin bütçe tertiplerine 817 milyar 271 milyon 632 bin lira, özel bütçeli idarelerin bütçe tertiplerine 63 milyar 203 milyon 143 bin lira olmak üzere toplam 880 milyar 474 milyon 775 bin lira ödenek eklenecek.
Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde yer alan “personel giderleri” ve “sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri” ekonomik kodlarını içeren tertiplere, başlangıç ödeneklerinin yüzde 40,5’i oranında, “Cumhurbaşkanı ödeneği” ekonomik kodlu tertibe başlangıç ödeneğinin yüzde 20,2’si oranında ödenek eklemesi yapılacak. Bu kapsamda yapılan ödenek eklemeleri karşılığı Hazine yardımı ödenekleri ilgili idare bütçelerine eklemeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na bağlı genel bütçe gelir tahmini toplam 1 trilyon 80 milyar 515 milyon 421 bin lira artırılacak.
Ek bütçeyle belediyelere de destek verilecek
Kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ek bütçenin 103 milyar lirasının mahalli idarelere destek için kullanılacağını ifade etti.
Bu desteğin, 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanunun 6’ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Belediyelerin ihtiyaç duyduğu yatırım nitelikli projelerin gerçekleştirilmesi amacıyla Strateji ve Bütçe Başkanlığı bütçesine konulan belediyelere yardım ödeneğini, belediyelerin talebi üzerine kullandırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir” düzenlemesi çerçevesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayıyla belirleneceği bekleniyor.
Mayıs ayı içerisinde Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı belediyelerin bütçe talepleri sırasında belirtmesi gereken nitelikleri açıklamıştı.
Belediyelerin yatırım nitelikli projelerinin desteklenmesi için yardım taleplerine ilişkin genelgeye göre, belediyelerin destek talebi yazılarında (yazı örneği için tıklayınız) şu hususlara yer vermesi gerekiyor:
- Projenin adı, amacı, gerekçesi (neden ihtiyaç duyulduğu), projeye ilişkin ayrıntılı maliyet hesabı, büyüklüğü, uygulama yeri ve süresi, proje çıktıları, hedef aldığı kitle ve/veya bölge, proje sahibi kuruluş ve yasal statüsü, yürütücü kuruluş bilgilerine,
- Talepte bulunan belediyenin güncel gelir, gider ve finansman bilgilerine,
- Projenin belediyenin kendi kaynaklarıyla karşılanamama gerekçeleri
Genel bütçeden verilecek destek belediyelerin ihtiyacını karşılamaz
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı açıklamada belirttiği desteğin kullanımı ve yeterli olup olmadığı ile ilgili görüşlerine başvurduğumuz Mahalli İdareler Araştırma ve Geliştirme Merkezi Başkanı Halil Memiş, yapılan destek açıklamasının çok önemli olduğunu, bunun belediyelerin bazı projelerinin finansmanı açısından önemli olacağını, yapılan açıklamada desteklemenin nasıl yapılacağının belirtilmediğini, ancak bunun Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca projelere esas alınarak yapılacağını düşündüğünü ifade etti.
Memiş sözlerine; “Genel bütçeden belediyelere, daha çok proje esas alınarak kaynak aktarılmaktadır. Bu hiç şüphesiz çok önemlidir. Ancak, öz gelirleri genel ekonomik şartlar nedeniyle reel olarak oldukça azalan belediyeler, büyük bir mali krizin eşiğindedir. Sayın Cumhurbaşkanımızın basın açıklamasında da belirttiği üzere yüksek enflasyonist ortam nedeniyle belediyelerin de girdi maliyetleri ziyadesiyle yükselmiş, gelirleri stabil kalmıştır. Maliyetlerin yükselmesi nedeniyle, birçok belediyenin başlangıç bütçelerindeki ödenekler yetersiz kalmıştır. Bu nedenle, belediyelerimiz de ek bütçe yapma yoluna gitmektedirler. Ancak, teknik olarak kaynak ve/veya gelir karşılığı göstermeden ek bütçe yapılması belediyelerde mümkün değildir. Bu nedenle, ek bütçelerde gösterilen kaynaklar ya borçlanma şeklinde ya da gerçekçi olmayan gelirler öngörülerek belediye meclisi kararları alınmaktadır.” şeklinde devam etti.
Belediyelerin kaynak sıkıntısı yaşamaması, bütçelerinde gerçekçi olmayan gelirler veya borçlanma göstermelerinin önüne geçilmesi gerektiğini ifade eden Memiş, “Sürekli dile getiriyoruz. Sayın Cumhurbaşkanının belediyelerin genel vergi gelirlerinden aldıkları ve İller Bankası kanalıyla dağıtılan paylarının oranını iki katına kadar yükseltme yetkisi bulunmaktadır. Cumhurbaşkanımızın bu yetkiyi kullanması, böylece dağıtılan kaynaktan tüm belediyelerimizin nüfusları oranında ve eşit bir şekilde gelir artışına kavuşması büyük bir rahatlama sağlayacaktır. Strateji ve Bütçe Başkanlığınca yapılacak destek konusunda her zaman söz konusu olan siyasi davranıldığı şeklindeki spekülatif söylemler de böylelikle ortadan kalkacaktır.” şeklinde konuştu.