10 Kasım 1938 Atatürk’ün Vedası

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, 83 yıl önce bugün ebediyete intikal etti. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü saygı, sevgi ve özlemle anıyoruz.

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938 tarihinde saat 09.05’te yaşamını yitirmiştir. 10 Kasım Türkiye’de her yıl tutulan ulusal yastır. 10 – 16 Kasım ise Atatürk’ün yurt genelinde anıldığı, ilke ve devrimlerinin anlatıldığı Atatürk Haftası’dır.

Atatürk’e Siroz Teşhisi’nin Konması

Atatürk, 1938 yılının başlarında iştahsızlık ve halsizlik hissetmeye başladı. Daha sonra vücudunda kaşıntılar başlaması üzerine tedavi için Yalova Termal’e gönderildi. Kendisini muayene eden Dr. Nihat Reşat Belger, Atatürk’e siroz teşhisi koydu. Atatürk, Termal otelde bir süre tedavisine devam ettikten sonra tüm ısrarlara rağmen tedavisini yarıda bırakarak Bursa’ya yola çıktı.

6 Mart 1938 tarihinde Atatürk’e tekrar Siroz teşhisi tekrardan kondu. Ve Paris Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Noel Fiessinger, Atatürk’ün tedavisi için Ankara’ya davet edildi. Atatürk’ü muayene etti ve tanı – tedavi ortaya kondu.

Atatürk’ün Son Kez Halkın Karşısına Çıkışı

Atatürk’ün hastalığı tüm dünyada büyük yankı uyandırdı. Ölmek üzere olduğunu ve siyasi mirasını kime bırakacağı yönündeki haberlere karşı Atatürk, sağlıklı olduğunu göstermek için 19 Mayıs 1938 tarihinde Ankara Stadyumu’nda halkın karşısına çıktı. Bu, halkın karşısına son çıkışı oldu.

Atatürk, bu çıkıştan sonra Hatay Sorunu için önce Mersin’e sonra Adana’ya gitti. Bu seyahatler ile hakkında çıkan ölüm haberleri azaldı ancak, bu yolculuk hastalığını arttırdı. 25 Temmuz 1938’de Dolmabahçe Sarayı’na döndü.

Vasiyeti

5 Eylül 1938’de Atatürk vasiyetini yazdı. Bütün malvarlığını Cumhuriyet Halk Partisi’ne bıraktı. Kız kardeşine, manevi çocuklarına ve İsmet İnönü’nün çocuklarına para yardımı yapılmasını belirtirken, Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu’na da yardım yapılmasını istedi.

Atatürk’ün Vefatı

9 Kasım günü komaya giren Atatürk, 10 Kasım 1938 Perşembe günü saat 9’u 5 geçe hayata gözlerini yumdu.

Cenaze Töreni

Cenaze namazı 19 Kasım saat 08.10’da İslam Tetkikleri Enstitüsü Müdürü Ord. Prof. Mehmed Şerafeddin Yaltkaya tarafından Türkçe olarak kılındı. Cenaze namazına bazı generaller, din görevlileri, saray görevlileri ve Atatürk’ün yanında on beş yıl görev yapan Hafız Binbaşı Yaşar Okur katıldı.

Atatürk’ün Naaşı’nın Ankara’ya Getirilmesi

Atatürk’ün naaşı 19 Kasım 1938 saat 20.30’da Ankara’ya getirildi. 20 Kasım 1938’de cenaze TBMM önünde hazırlanan katafalka kondu. 21 Kasım 1938 tarihinde cenaze töreni ile Ankara Etnografya Müzesi’ndeki geçici kabrine konuldu ve 4 ay kaldı.

Naaşın Anıtkabir’e Nakli

Anıtkabir’in yapımına 9 Ekim 1944’te başlandı ve 1 Eylül 1953’te tamamlandı. Atatürk’ün cenazesi 10 Kasım 1953’de Ankara Etnografya Müzesi’nden alınarak, Anıtkabir’e getirildi.

Türkiye’de 10 Kasım

Her 10 Kasım Türkiye genelinde saat 09.05’te siren seslerinin çalınmasıyla Atatürk anısına iki dakika saygı duruşuna geçilmektedir. Ardından TBMM binası önündeki bayraklar hariç, Türkiye’deki tüm resmi binalarda ve ülkenin dış temsilciliklerinden bayraklar, yarıya indirilir. Anıtkabir’deki bayraklar başka hiçbir nedenle yarıya indirilemez.