Burdur Gölü’nde Yüzer Güneş Panelleriyle Buharlaşmanın Önüne Geçilecek
Son yıllarda kuraklığın da etkisiyle kuruma tehlikesiyle karşı karşıya olan Burdur Gölü'nün kurtarılması amacıyla DSİ Genel Müdürlüğü tarafından çalışma başlatıldı.
Bu kapsamda gölün bir noktasına 4 havuz oluşturularak 1 yıl süren Ar-Ge çalışması yapıldı. Kimyasal minerallerin konulduğu havuzun yüzde 10, kimyasal topların konulduğu havuzun yüzde 67, güneş panelinin konulduğu havuzun ise yüzde 54,7 oranında buharlaşmayı önlendiği ortaya çıktı. Ayrıca göldeki buharlaşmanın en düşük kasım ayında, en yüksek ağustos ayında olduğu da tespit edildi.
Türkiye’nin 7’nci büyük gölü olan ve son yıllarda yaşanan kuraklığın da etkisiyle kuruma tehlikesiyle karşı karşıya olan Burdur Gölü’nün su seviyesi; son 51 yılda 17,74 metre düştü. En eski su seviye ölçümü 1959 yılı Aralık ayında 851,32 metre olarak ölçülen Burdur Gölü’nde en yüksek su seviyesi ise 1970 yılı Haziran ayında 857,57 metre oldu. Burdur Gölü’nün su seviyesi Haziran 2021 itibarıyla 839,83 metre olarak ölçüldü. Aralık 1959’da 205,54 km2 olarak ölçülen gölün yüzeyi ise 1 Haziran 2021 tarihi itibarıyla 123,45 km2’ye, 6062,48 hm3 olarak ölçülen hacim ise 3731,67 hm3’e düştü.
DSİ’DEN AR-GE ÇALIŞMASI
Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü tarafından ‘Burdur Gölü Alt Havzası Eylem Planı’ kapsamında buharlaşmanın azaltılarak, su dengesinin kontrol altına alınması amacıyla çalışma yapıldı. Göl kenarında inşa edilen havuzlara buharlaşmanın azaltılmasında en yaygın kullanılan yöntemlerden olan monolayer, gölge topları ve güneş panelleri olmak üzere üç farklı yöntemin 1 yıl süreyle denenmesi ve sonuçların raporlanması amaçlanan Ar-Ge çalışması gerçekleştirildi. Yapımına 2018 yılı Temmuz ayında başlanan havuzlar, 2018 Kasım’da tamamlandı. Havuzlar göl suyu ile doldurularak 1 Aralık 2018 itibarıyla buharlaşmaya ilişkin deneme ölçümlerine başlandı. 1 yıl süreyle buharlaşma ölçümleri yapılan havuzlarda 30 Kasım 2019’da ölçümler tamamlandı.
BUHARLAŞMA EN DÜŞÜK KASIM, EN YÜKSEK AĞUSTOSTA
Ar-Ge çalışmasında DSİ Isparta 18’inci Bölge Müdürlüğü Kalite Kontrol Şube Müdürlüğü tarafından 15 günde bir su numuneleri alınarak sıcaklık, pH, elektriksel iletkenlik, çözünmüş oksijen ve doygunluğu, Secchi diski ölçümleri gerçekleştirildi. Yapılan çalışmada aylara göre buharlaşma oranı değerlendirildiğinde en düşük buharlaşma oranının kasım ayında, en yüksek buharlaşma oranının ise ağustos ayında olduğu tespit edildi.
‘BURDUR GÖLÜ KENARINDA 4 HAVUZ OLUŞTURULDU’
DSİ’nin yaptığı Ar-Ge çalışması ile ilgili olarak Demirören Haber Ajansı’na (DHA) konuşan AK Parti Burdur Milletvekili Bayram Özçelik, şunları söyledi:
“Burdur Gölü’nde su kaybı ile ilgili yapılan araştırmalar neticesinde en fazla etkenin buharlaşma olduğu tespit edilmişti. Bunun üzerine DSİ Genel Müdürlüğü, Isparta Bölge Müdürlüğü ile Burdur Gölü’nün kenarında bir Ar-Ge çalışması başlattı. Burdur Gölü kenarında 4 havuz oluşturuldu. Biri doğal şekliyle boş bırakıldı, birisine kimyasal mineraller, birisine kimyasal toplar konuldu, dördüncü havuza ise güneş panelleri konularak çalışma gerçekleştirildi ve bunun neticesinde yapılan raporlama sonucunda buharlaşma oranlarına bakıldı. Bu oran içerisinde kimyasal minerallerin konulduğu havuzda yüzde 10’luk bir buharlaşmanın önlendiği, kimyasal topların konulduğu havuzda ise yüzde 67’lik bir oranla buharlaşmanın önlendiği, güneş panelinin konulduğu son havuzda ise yüzde 54,7’lik bir buharlaşmanın önlendiği ortaya çıktı. Bunun neticesinde gölge topları oran yüksek olmasına rağmen maliyeti ve uygulanabilirliği açısından çok uygun görülmedi ama güneş panelleri üzerinde uzmanlar çalışmalar gerçekleştirdi. DSİ Genel Müdürlüğü, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Su Yönetimi Üst Kurulu tarafından yapılan çalışmalar neticesinde Türkiye’deki 200’e yakın doğal gölde, 826’ya yakın barajda, 507’ye yakın gölette buharlaşma oranlarının azaltılması açısından güneş panellerinin uygulanabileceği kanaatine varıldı. Bunun neticesinde önümüzdeki yıllarda Burdur Gölü’müzün bir kısmında ‘yüzer güneş panelleri’ ile buharlaşmanın önüne geçilmesiyle ilgili bir çalışma yapılacak.”
‘ELEKTRİK ÜRETİMİ OLACAK’
Ar-Ge çalışmasının çok verimli geçtiğinin bizzat görüldüğünü kaydeden Bayram Özçelik, özellikle yüzde 54,7’lik oranda buharlaşmanın önlendiği güneş paneli uygulamasıyla 5,22 milyon metreküplük suyun buharlaşmasının önlenebileceğinin ortaya çıktığını vurguladı. Özçelik, “Dolayısıyla bu da gölümüz için bir nebze can suyu konumuna girmiş oldu. Tabii ki burada elektrik üretimi olacak. Paneller konulduğunda gerçekleşecek bir şey. Burada da 2 milyar 800 milyon kilovat/saat civarında bir elektrik üretiminin gerçekleşeceği de Ar-Ge çalışmalarında ortaya çıkmış oldu” dedi.
Su Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün yaptığı çalışmalarda Burdur Gölü’ne can suyu katılması ve takviye su getirilmesi konularında 6-7 maddelik birtakım adımlar atıldığını söyleyen Özçelik, “Bu çalışmalar çerçevesinde şehirlerin ileri atık su arıtmalarının Burdur Gölü’ne verilmesi, baraj ve göletlerde doğal hak denilen hakkın Burdur Gölü’ne verilmesiyle alakalı da bir çalışma gerçekleşecek. Bunun yanında gölün besleme havzasının içerisinde bulunan sondaj sistemlerinin devre dışı kalması bunun için de kapalı sistem sulama ve yağmurlama sulamanın, damla sulamanın mutlaka çiftçilerimizde kullanılır hale getirilmesinin sağlanması gerekiyor. Çünkü yer altından beslenen suların da ancak kaçak sondajların ortadan kaldırılması ile mümkün olabileceğini ifade etmek isterim” diye konuştu.
Kaynak: https://www.dha.com.tr/
