Zaman zaman, belediye başkanlarının özlük ve sosyal hakları ile emekliliğe ilişkin mali haklarını dile getiriyor, özellikle de 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği, yani sosyal güvenlik sisteminde köklü değişikliklerin yapıldığı 2008 yılından sonra ilk defa sigortalı olan belediye başkanları ile öncesinde sigortalılığı bulunan belediye başkanlarının emeklilik maaşları arasındaki farkı ifade ediyorduk.
Daha önce yaptığımız bir analizde “Bahsi geçen değerlendirmede bahsedildiği üzere; ek gösterge açısından 5510 sayılı Kanun, makam tazminatı açısından ise 5434 sayılı Kanun hükümleri esas alınarak yasal bir düzenlemeye gidilmesi uygun olacaktır. Böylece gösterge rakamlarında birliktelik sağlanmış olacaktır. Ayrıca 5510 sayılı Kanun kapsamında emekli olacakların yaşlılık ayları düşük olacağından prime esas kazançta tüm gelir unsurlarının matraha ilave edilerek sistemin tekrardan revize edilmesi, ileride ortaya çıkabilecek sorunların bugünden çözüme kavuşturulması gerekmektedir.” şeklinde önerilerimiz olmuştu. Değerlendirmeye yazının sonundaki linkten ulaşabilirsiniz.
AK PARTİ’nin Kızılcahamam’da bu hafta sonu gerçekleştirdiği toplantıdan elde ettiğimiz bilgilere göre, belediye başkanlarının emeklilik maaşları konusunda tam da bizim daha önce gündeme getirdiğimiz bir şekilde bir çalışma yürütülmektedir. Yani, 2008 öncesinde veya sonrasında SGK’ya tabi olup olmadığına veya belediye başkanı olup olmadığına bakılmaksızın, belediye başkanlığı yapanların emeklilik aylıklarında farklılık olmayacaktır.
Yapılan çalışmanın Sayın Cumhurbaşkanının onayına sunulup, sonrasında da kanunlaşması bekleniyor.
Ulaştığımız kesine yakın kulis bilgilerinden, yapılacak çalışmada belediye başkanlarının emekli aylıklarınıngruplandırılarak düzenlemeye tabi tutulacağı anlaşılmaktadır.
Buna göre;
– Büyükşehir belediye başkanlarının emeklilik aylıkları, il valilerinin emekli aylıklarına eşitlenecektir. İl valilerinin emeklilik ek göstergeleri 7600, bugün itibariyle elde ettikleri emekli aylığı ise 16.000.-TL civarındadır.
– İl belediyeleri ile nüfusu 100.000’nin üzerindeki ilçe (büyükşehir ilçe ve normal ilçe) belediye başkanlarının emekli aylıkları, genel müdürlerin emeklilik aylıklarına eşitlenecektir. Genel müdürlerin emeklilik ek göstergeleri 6400, bugün itibariyle elde ettikleri emekli aylığı ise 14.000.-TL civarındadır.
– Nüfusu 100.000’in altında olan ilçe (büyükşehir ilçe ve normal ilçe) belediye başkanlarının emekli aylıkları, 1. sınıfa ayrılmış mülki idare amirlerinin emeklilik aylıklarına eşitlenecektir. 1. sınıfa ayrılmış mülki idare amirlerinin emeklilik ek göstergeleri 5800, bugün itibariyle elde ettikleri emekli aylığı ise 10.000.-TL civarındadır.
– Bunlar dışında kalan belediyelerin, daha doğrusu belde belediyelerinin başkanlarının emekli aylıkları, 1. Derecenin 4. Kademesinden aylık alan mülki idare hizmetleri sınıfındakilerin emeklilik aylıklarına eşitlenecektir. 1. sınıfa ayrılmış mülki idare amirlerinin emeklilik ek göstergeleri 4800, bugün itibariyle elde ettikleri emekli aylığı ise 9.500.-TL civarındadır.
Yapılan çalışmada ön plana çıkan başka bir husus ise, emekli aylığına bu şekilde hak kazanılabilmesi için bir dönem belediye başkanlığı yapma zorunluluğunun olmayacağıdır. İki yıl süreyle belediye başkanlığı yapılması halinde, bu haklardan yararlanılarak emekli olunabilecektir.
Hiç şüphesiz bu çalışmanın kanunlaşması, 2008 öncesi ve sonrası ayırımını ortadan kaldıracak, aynı statüde olanlar için söz konusu olan farklı uygulama ve eşitsizlik giderilmiş olacaktır.
Ancak bilinmesini özellikle isteriz ki; bundan sonra da başkanlığını yürüttüğüm Mahalli İdareler Araştırma ve Geliştirme Merkezi (MİARGEM) çatısı altında belediyelerimizin seçilmiş ve atanmış görevlilerinin sorunlarını gündeme getireceğiz ve bilinir kılmaya devam edeceğiz.
Bu nedenle ifade etmeliyiz ki; yapılacak çalışmanın, sadece bugün itibariyle fiilen başkanlık yapanları değil bundan önce belediye başkanlığı yapıp ayrılan, ancak 2008 sonrası olduğu için bu haktan yararlanamayanları da kapsaması gerekmektedir. Çalışmada bunun da göz ardı edilmeyeceğini düşünüyoruz.
Meslek hayatının tamamını mahalli idarelerin içerisinde geçirmiş, mahalli idareciliği bir meslekten öte hayat tarzı olarak özümsemiş bir kişi olarak ifade etmek istiyorum ki; halka birebir dokunan, halkla birebir muhatap olan, belediye hizmetleri ile ilgili olsun olmasın hemen hemen her sorununda vatandaşla muhatap olup dinleyen, zaman ve mekân mefhumu gözetmeden vatandaşın hizmetinde olan şahsiyetlerdir belediye başkanları.
Belediyelerdeki çoğu bürokratlar da dahil olmak üzere merkezi idarenin bürokratlarının çoğu sabah 08.00, akşam 17.00 mesaisini gözetlerken, böyle bir mesai kavramının olduğundan dahi habersiz olan şahsiyetlerdir belediye başkanları.
Bu nedenle, belediye başkanlarının çözüm bekleyen diğer sorunlarının da bu çalışma kapsamında ele alınmasının uygun olacağını düşünüyoruz. Özellikle, Sayıştay bulgularına konu olan belediye başkanlarının ve seçilmiş belediye başkan yardımcılarının sosyal denge tazminatı alıp alamayacağı hususu açıklığa kavuşturulmalı, bunun yanında mevcut belediye başkan ödenekleri de hakkaniyetli bir düzeye çekilmelidir.
Uzun zamandır üzerinde durduğumuz ve kamuoyu oluşturmaya çalıştığımız bir konunun bu şekilde gündeme gelmesi ve çözüme bu kadar yaklaşılmış olması bizi ziyadesiyle mutlu etmiştir.
Yazımı, 2021 yılı verilerine göre yukarıdaki çalışmadan mevcut belediye başkanlarının ne kadarının hangi şekilde etkilendiğini vererek tamamlamak istiyorum.
Bugün itibariyle bu çalışma kanunlaştığında yukarıdaki maaş skalaları itibariyle fiilen göre yapan,
30 büyükşehir belediye başkanını (ek gösterge 7600),
51 il belediye başkanı ve nüfusu 100.000’in üzerinde olan 183 ilçe belediye başkanını (ek gösterge 6400),
Nüfusu 100.000’in altında olan 739 ilçe belediye başkanını (ek gösterge 5800),
387 belde (kasaba) belediye başkanını (ek gösterge 4800) etkileyecektir.